ciaza-2

Plan porodu

Od kwietnia 2011 roku obowiązują w Polsce nowe standardy opieki okołoporodowej, sprawowanej nad kobietą w okresie fizjologicznej ciąży, fizjologicznego porodu, połogu oraz opieki nad noworodkiem.

Pojawiły się w nich nowe, nie znane u nas pojęcia: plan opieki prenatalnej i plan porodu.

Fragment ze standardów:

  1. „Podczas opieki prenatalnej osoba sprawująca opiekę oraz ciężarna ustalają plan opieki prenatalnej oraz plan porodu. Plan opieki prenatalnej obejmuje wszystkie procedury medyczne związane z opieką prenatalną wraz z określeniem czasu ich wykonania. Plan porodu obejmuje wszystkie elementy postępowania medycznego podczas porodu i miejsce porodu.
  2. Zarówno plan opieki prenatalnej jak i plan porodu może być modyfikowany odpowiednio do sytuacji zdrowotnej ciężarnej w trakcie opieki.
  3. Plan opieki prenatalnej i plan porodu jest częścią dokumentacji medycznej. Osoba sprawująca opiekę prenatalną przekazuje ciężarnej kopię planu opieki prenatalnej.”

Załącznik do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 23 września 2010 r.

Czy poród można zaplanować?

Jeśli będziemy traktować plan porodu tak jak np. plan lekcji, to stwierdzimy, że tworzenie go nie ma sensu. Nie sposób przecież przewidzieć wszystkiego co wydarzy się w trakcie porodu, trzymanie się więc ściśle wyznaczonych punktów nie zawsze jest możliwe. W razie nieprzewidzianych okoliczności może się okazać, że wcześniej przygotowany plan jest niewystarczający z punktu widzenia bezpieczeństwa mamy i dziecka i trzeba wprowadzić jakieś zmiany.

Czemu więc służyć ma plan porodu?

Stworzony przez kobietę w ciąży dokument ma być zapisem jej życzeń i preferencji dotyczących porodu. Ma służyć jako narzędzie komunikacji miedzy rodzącą a personelem medycznym. Ustalenia planu pozwalają rodzącej w pewnym zakresie decydować o przebiegu porodu, dają jej możliwość wyboru między opcjami, unikając konieczności podejmowania decyzji między jednym skurczem a drugim. Położna czy lekarz prowadzący poród, powinni zapoznać się z zapisami w planie, a następnie pomagać kobiecie w ich wypełnieniu, oczywiście w miarę możliwości, jeśli przebieg porodu na to pozwala. Dużą zaletą sporządzenia planu porodu jest to, że po pierwsze mobilizuje to ciężarną do dogłębnego zapoznania się z tematyką porodu, a po drugie skłania ją do własnych przemyśleń. Idąc na porodówkę wie co może ją spotkać, a to przynajmniej częściowo, może złagodzić lęk przed porodem. Dodatkowo czytanie literatury fachowej, książek o tematyce prenatalnej oraz korzystanie z kalendarza ciążowego w trakcie ciąży, pomaga w zmniejszeniu stresu przed porodem.

Jak napisać plan porodu?

W treści załącznika do rozporządzenia Ministra Zdrowia zapisano, że plan porodu wraz z kobietą ciężarną ustala osoba sprawująca nad nią opiekę w czasie ciąży. Nie sposób jednak wyczerpująco omówić podczas wizyty w gabinecie ginekologicznym przebiegu porodu oraz wszystkich możliwych opcji, które można uwzględnić w czasie jego trwania. Warto więc wcześniej samodzielnie sporządzić sobie dokument i przedstawić go lekarzowi czy położnej w celu wspólnego przeanalizowania wszystkich jego podpunktów. Osoba z personelu medycznego oceni realne możliwości wypełnienia twojego planu i w razie zastrzeżeń wniesie do niego odpowiednie modyfikacje.

Przed przystąpieniem do sporządzenia swojego indywidualnego planu, powinnaś zdobyć jak najwięcej informacji dotyczących porodu. Warto zaznajomić się z samą jego fizjologią oraz z możliwymi procedurami z nim związanymi. Jeśli wybierzesz szpital jako miejsce narodzin twojego dziecka, powinnaś wiedzieć wcześniej jakie opcje postępowania masz do wyboru w tej placówce. Trudno bowiem mówić o twoich preferencjach, jeśli nie będziesz w ogóle wiedziała, co się będzie z tobą działo i czego możesz oczekiwać. Dobrym sposobem na zdobycie rzetelnej wiedzy na temat porodu, jest uczestnictwo w szkole rodzenia. Na takich zajęciach możesz dodatkowo zadawać pytania, jeśli coś będzie dla ciebie niezrozumiałe. Jeśli nie masz możliwości uczestnictwa w kursie, zaczerpnij wiedzę z odpowiedniej literatury lub z fachowych porad w internecie.

Sporządzając plan porodu staraj się pisać zwięźle, najlepiej swoje preferencje wyszczególnij w podpunktach. Pisanie wielostronicowego elaboratu mija się z celem, ponieważ nikt na porodówce nie będzie miał aż tak wiele czasu, by się z nim zapoznać. Natomiast dzięki przejrzyście wyszczególnionym w planie oczekiwaniom, personel medyczny będzie miał łatwy dostęp do potrzebnych informacji. W dobrym tonie będzie spisanie wszystkiego jako listy życzeń i oczekiwań, a nie żądań i wymagań. Pamiętaj, że może zajść potrzeba zastosowania zupełnie innego, niż przewidziałaś toku postępowania.

Twoja lista preferencji

  • 1. Gdzie będzie odbywał się poród?
  • Szpital
  • Dom narodzin
  • Dom

2. Czy będziesz rodzić z osobą towarzyszącą

  • Tak, będę rodzić z….
  • Nie

3. Jakie są twoje oczekiwania związane z przygotowaniem do porodu?

  • Proszę o wykonanie lewatywy
  • Nie chcę mieć wykonywanej lewatywy
  • Sama wykonałam lewatywę w domu

4. Jakie metody łagodzenia bólu porodowego chcesz wykorzystać?
Czy chcesz wykorzystać naturalne metody? Jakie?

  • Chciałabym w pierwszym okresie porodu móc korzystać z wanny i/lub prysznica
  • Chciałbym mieć możliwość poruszania się w czasie porodu, swobodnego wyboru pozycji
  • Piłka, worek sako
  • inne

5. Czy mają być podane farmakologiczne środki łagodzące ból?

  • Środki znieczulające np. Dolargan
  • Znieczulenie zewnątrzoponowe

6. W jakiej pozycji chciałabyś urodzić?

  • Wertykalnej
  • Leżącej

7. Jakich zabiegów chciałbyś w miarę możliwości uniknąć?

  • Przebicia pęcherza płodowego
  • Nacięcia krocza

8. Kto ma przeciąć pępowinę.

  • Ojciec dziecka
  • Osoba z personelu medycznego

9. W jaki sposób ma wyglądać twój pierwszy kontakt z dzieckiem po porodzie?
Czy życzysz sobie pełnego kontaktu „skóra do skóry” przez pierwsze dwie godziny po narodzinach?

  • Proszę, aby po narodzinach położono mi dziecko na brzuchu w kontakcie „skóra do skóry” na co najmniej 2 godziny.
  • Proszę, aby po narodzinach położono mi dziecko w kontakcie „skóra do skóry” na kilka minut, a następnie zważono i zmierzono noworodka oraz żeby został ubrany.
  • Proszę, aby po narodzinach najpierw zmierzono oraz zważono dziecko i podano mi je dopiero po ubraniu.

10. Czy zamierzasz karmić piersią?

  • Planuję karmić piersią
  • Nie chcę, aby moje dziecko było w jakikolwiek sposób dokarmiane albo pojone butelką nawet glukozą czy wodą chyba że będą do tego medycznie wskazania
  • Chciałabym uzyskać konsultację specjalisty od laktacji.
  • Planuję karmić tylko butelką.

To tylko część zagadnień, które możesz uwzględnić w swoim planie porodu. Szczegółowy schemat, na podstawie którego stworzysz indywidualny dokument, wymaga konsultacji specjalisty.